52.3.1 Ryzyko stopy procentowej

Pozycje oprocentowane według stopy zmiennej narażają Grupę na zmianę przepływów pieniężnych w wyniku zmiany stóp procentowych. Pozycje oprocentowane według stopy stałej narażają Grupę na zmianę wartości godziwej w przypadku pozycji wycenianych w wartości godziwej. Ryzyko zmiany wartości godziwej w wyniku zmiany stóp procentowych dotyczy instrumentów pochodnych IRS i CCIRS oraz pożyczki udzielonej na rzecz Elektrociepłowni Stalowa Wola S.A. Grupa jest również narażona na materializację ryzyka związanego z utraconymi korzyściami w związku ze spadkiem stóp procentowych w przypadku zadłużenia o stałym oprocentowaniu lub ze wzrostem stóp procentowych w przypadku posiadanych aktywów o stałym oprocentowaniu, jednak zmiany te nie są ujmowane w sprawozdaniu finansowym.

Celem zarządzania ryzykiem stopy procentowej jest ograniczenie do poziomu akceptowalnego przez Grupę niekorzystnego wpływu zmian rynkowych stóp procentowych na przepływy pieniężne oraz minimalizacja kosztów finansowych. W celu zabezpieczenia się przed ryzykiem stopy procentowej związanej z zadłużeniem o zmiennej stopie procentowej Grupa zawarła transakcje typu swap procentowy (IRS), o czym szerzej w nocie 51.3. niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Transakcje IRS zawierane w celu zabezpieczenia ryzyka stopy procentowej są objęte rachunkowością zabezpieczeń.

W poniższych tabelach przedstawione zostały wartości bilansowe instrumentów finansowych Grupy narażonych na ryzyko stopy procentowej. Ze względu na stosowaną przez Spółkę dynamiczną strategią zarządzania ryzykiem finansowym, w której pozycję zabezpieczaną stanowią przepływy związane z ekspozycją na zmienną stopę procentową WIBOR 6M ryzyko zmiany stóp procentowych dla części przepływów odsetkowych zostało ograniczone poprzez zawarte transakcje zabezpieczające IRS. W związku z tym, część wartości bilansowej zadłużenia o zmiennym oprocentowaniu, których zmienność przepływów odsetkowych została zabezpieczona poprzez swap procentowy, w tabelach poniżej została zaprezentowana łącznie z wyceną tych instrumentów zabezpieczających w ramach pozycji o oprocentowaniu stałym.

Instrumenty finansowe w podziale na rodzaj oprocentowania

Eksportuj do Excela
Instrumenty finansowe Stan na 31 grudnia 2020 Stan na 31 grudnia 2019
Oprocentowane
wg stałej stopy
Oprocentowane
wg zmiennej
stopy
Razem Oprocentowane
wg stałej stopy
Oprocentowane
wg zmiennej
stopy
Razem
Aktywa finansowe
Lokaty i depozyty 53 448 53 448 50 228 50 228
Pożyczki udzielone 96 293 2 420 98 713 246 243 9 242 255 485
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 788 277 788 277 1 143 598 1 143 598
Instrumenty pochodne -CCIRS- 5 023 5 023
Instrumenty pochodne-IRS 19 462 19 462
Zobowiązania finansowe
Kredyty w rachunku bieżącym 2 261 2 261 2 261 2 261
Kredyty i pożyczki preferencyjne 16 717 16 717 12 488 12 488
Kredyty i pożyczki udzielane na
warunkach rynkowych
2 789 476 3 183 679 5 973 155 2 892 708 4 122 116 7 014 824
Wyemitowane obligacje 6 782 151 740 058 7 522 209 5 756 491 500 531 6 257 022
Zobowiązania z tytułu leasingu 1 146 094 1 146 094 1 006 603 1 006 603
Instrumenty pochodne -CCIRS 1 755 1 755 12 885 12 885
Instrumenty pochodne-IRS 90 061 90 061

Pozostałe instrumenty finansowe Grupy, które nie zostały ujęte w powyższych tabelach, nie są oprocentowane i w związku z tym nie podlegają ryzyku stopy procentowej.

Analiza wrażliwości

Na potrzeby analizy wrażliwości na zmiany czynników ryzyka rynkowego Grupa wykorzystuje metodę analizy scenariuszowej. Grupa wykorzystuje scenariusze eksperckie odzwierciedlające subiektywną ocenę Grupy odnośnie kształtowania się pojedynczych czynników ryzyka rynkowego w przyszłości. Przedmiotem analizy zostały objęte wyłącznie te pozycje, które spełniają definicję instrumentów finansowych zgodnie z MSSF.

W analizie wrażliwości na ryzyko stopy procentowej Grupa stosuje równoległe przesunięcie krzywej stóp procentowych o potencjalną możliwą zmianę referencyjnych stóp procentowych w horyzoncie do daty następnego sprawozdania finansowego. Dla celów analizy wrażliwości na ryzyko zmian stóp procentowych wykorzystano średnie poziomy referencyjnych stóp procentowych w danym roku. Skala potencjalnych zmian stóp procentowych została oszacowana na podstawie zmienności implikowanych opcji na stopę procentową kwotowanych na rynku międzybankowym dla walut, dla których Grupa posiada ekspozycję na ryzyko stóp procentowych na datę bilansową.

Grupa identyfikuje ekspozycję na ryzyko zmian stóp procentowych WIBOR, EURIBOR, ESTRON oraz LIBOR USD, przy czym na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku narażenie na zmianę stopy EURIBOR, ESTRON i LIBOR USD było nieistotne.

Poniższa tabela przedstawia wrażliwość wyniku finansowego brutto oraz pozostałych całkowitych dochodów brutto Grupy na racjonalne możliwe do zaistnienia zmiany stóp procentowych w horyzoncie do daty następnego sprawozdania finansowego, przy założeniu niezmienności innych czynników ryzyka.

Tabela 2

Eksportuj do Excela
Klasy instrumentów finansowych 31 grudnia 2020 Analiza wrażliwości na ryzyko
stopy procentowej
na 31 grudnia 2020 roku
31 grudnia 2019 Analiza wrażliwości na
ryzyko walutowe
na 31 grudnia 2019 roku
Wartość
bilansowa
Wartość
narażona na ryzyko
WIBOR +225 pb WIBOR -225 pb Wartość
bilansowa
Wartość
narażona na ryzyko
WIBOR +38 pb WIBOR -38 pb
Wynik finansowy /
Pozostałe całkowite dochody*
Wynik finansowy /
Pozostałe całkowite dochody*
Pożyczki udzielone 98 713 74 943 (15 002) 19 352 255 485 225 260 (9 883) 10 398
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 921 345 788 277 14 790 (7 787) 1 237 952 1 143 598 4 237 (4 237)
Instrumenty pochodne (aktywa) 158 846 5 023 29 458 (29 458) 105 529 19 462 37 204 (37 204 )
Kredyty i pożyczki preferencyjne 16 717 16 717 (376) 376 12 488 12 488 (47) 47
Kredyty i pożyczki udzielane na
warunkach rynkowych
5 973 155 4 934 027 (111 016) 111 016 7 014 824 6 320 285 (24 017) 24 017
Wyemitowane obligacje 7 522 209 2 829 640 (63 667) 63 667 6 257 022 1 890 467 (7 184) 7 184
Instrumenty pochodne (zobowiązania) 175 584 91 816 415 964 (415 964) 124 527 12 885 6 098 (6 098)
Razem 270 151 (258 798) 6 408 (5 893)

*Dotyczy finansowych instrumentów pochodnych typu swap procentowy (Interest Rate Swap) objętych rachunkowością zabezpieczeń, o czym szerzej w nocie 51.3. niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Na dzień 31 grudnia 2020 roku analiza wrażliwości na ryzyko spadku stopy procentowej nie uwzględnia środków pieniężnych na rachunkach bankowych, dla których zgodnie z zapisami umownymi banki nie będą naliczały ujemnego oprocentowania.

Ekspozycja na ryzyko na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku jest reprezentatywna dla ekspozycji Grupy na ryzyko w trakcie poprzedzającego tę datę okresu rocznego