32. Należności od odbiorców

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Należności od odbiorców obejmują należności zafakturowane oraz należności zarachowane na poczet przychodów, które z uwagi na stosowany system rozliczeń odbiorców nie zostały zmierzone i zafakturowane. Politykę rachunkowości w zakresie przychodów zarachowanych opisano w nocie 12.

Należności od odbiorców są wyceniane według kwot pierwotnie zafakturowanych (uwzględniając wpływ dyskontowania, jeżeli jest istotny), z uwzględnieniem odpisu aktualizującego.

Odpis z tytułu utraty wartości tworzy się na należnościach zarówno przeterminowanych, jak i nieprzeterminowanych w oparciu o ważoną prawdopodobieństwem oczekiwaną stratę kredytową, jaka zostanie poniesiona w przypadku wystąpienia któregokolwiek z poniższych zdarzeń:

  • nastąpi istotne opóźnienie płatności,
  • dłużnik zostanie postawiony w stan likwidacji albo upadłości albo restrukturyzacji,
  • należności skierowane zostaną na drogę egzekucji administracyjnej, postępowania sądowego albo egzekucji sądowej.

W przypadku, w którym należność od danego kontrahenta znajduje się w przedziale przeterminowania przekraczającym 90 dni, przyjmowane jest założenie o niewykonaniu zobowiązania przez kontrahenta, tj. prawdopodobieństwo niewypłacalności przypisane do kontrahenta wynosi 100%.

Dla należności od odbiorców Grupa wydzieliła portfel kontrahentów strategicznych (kontrahent o ekspozycji kredytowej przekraczającej 1 000 tysięcy złotych) oraz portfel pozostałych kontrahentów.

Dla portfela kontrahentów strategicznych ryzyko niewypłacalności kontrahentów strategicznych jest oceniane w oparciu o ratingi nadane kontrahentom z wykorzystaniem wewnętrznego modelu scoringowego, odpowiednio przekształcone na prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania. Oczekiwana strata kredytowa, zgodnie z MSSF 9 Instrumenty finansowe, kalkulowana jest przy uwzględnieniu szacunków w zakresie potencjalnych odzysków z tytułu wniesionych zabezpieczeń.

W przypadku należności od pozostałych kontrahentów oczekuje się, że dane w zakresie historycznej spłacalności mogą odzwierciedlać ryzyko kredytowe, jakie ponoszone będzie w okresach przyszłych. Oczekiwane straty kredytowe dla tej grupy kontrahentów oszacowane zostały z wykorzystaniem macierzy wiekowania należności oraz przypisanych do poszczególnych przedziałów i grup (między innymi należności dochodzone na drodze sądowej, należności od kontrahentów w upadłości) wskaźników procentowych pozwalających na oszacowanie wartości należności od odbiorców, co do których oczekuje się, że nie zostaną
spłacone.

W celu uwzględnienia wpływu czynników przyszłych (w odniesieniu do kontrahentów strategicznych oraz pozostałych) Grupa koryguje parametry związane z prawdopodobieństwem niewypełnienia zobowiązania wykorzystując notowania instrumentów Credit Default Swap dla poszczególnych ratingów.

Odpisy aktualizujące wartość należności ujmuje się w tych kategoriach kosztów, które odpowiadają funkcji składnika aktywów, tj. w kosztach działalności operacyjnej lub kosztach finansowych – zależnie od rodzaju należności, której dotyczy.

PROFESJONALNY OSĄD I SZACUNKI

Zgodnie z wymogami MSSF 9 Instrumenty finansowe Grupa szacuje wielkość odpisów aktualizujących wartość należności od odbiorców z tytułu oczekiwanych strat kredytowych. Metodologia kalkulacji odpisów została opisana powyżej.

Tabela 1

Eksportuj do Excela
Stan na
31 grudnia 2020
Stan na
31 grudnia 2019
Wartość brutto
Należności od odbiorców, w tym: 2 423 607 2 306 208
Doszacowanie przychodów z tytułu energii elektrycznej oraz usługi
dystrybucyjnej
814 235 689 395
Należności dochodzone na drodze sądowe 184 664 213 900
Razem 2 608 271 2 520 108
Odpis aktualizujący
Należności od odbiorców (60 522) (39 655)
Należności dochodzone na drodze sądowej (184 664) (189 707)
Razem (245 186) (229 362)
Wartość netto
Należności od odbiorców 2 363 085 2 266 553
Należności dochodzone na drodze sądowej 24 193
Razem, w tym: 2 363 085 2 290 746
Krótkoterminowe 2 363 085 2 290 746

Zgodnie z modelem opisanym powyżej Grupa szacuje odpis aktualizujący.

Wiekowanie należności od odbiorców na dzień 31 grudnia 2020 roku

Eksportuj do Excela
Nie
przeterminowane
Przeterminowane Razem
<30 dni 30-90 dni 90-180 dni 180-360 dni >360 dni
Wartość przed uwzględnieniem odpisu aktualizującego 2 133 713 217 763 51 711 32 521 34 199 138 364 2 608 271 
Odpis aktualizujący (11 586) (9 250) (19 347) (32 489) (34 178) (138 336) (245 186)
Wartość netto 2 122 127  208 513 32 364 32 21 28 2 363 085

Wiekowanie należności od odbiorców na dzień 31 grudnia 2019 roku

Eksportuj do Excela
Nie
przeterminowane
Przeterminowane Razem
<30 dni 30-90 dni 90-180 dni 180-360 dni >360 dni
Wartość przed uwzględnieniem odpisu aktualizującego 2 039 689 216 273 33 588 18 031 31 981 180 546 2 520 108
Odpis aktualizujący (9 541) (6 252) (10 534)  (15 329) (31 356) (156 350) (229 362)
Wartość netto 2 030 148 210 021 23 054 2 702 625 24 196 2 290 746

Grupa nie posiada istotnych pozycji, które na dzień bilansowy byłyby nieściągalne, lecz nie objęte odpisem aktualizującym.

Zmiana stanu odpisów aktualizujących należności od odbiorców

Eksportuj do Excela
Rok zakończony
31 grudnia 2020
Rok zakończony
31 grudnia 2019
Bilans otwarcia (229 362) (221 759)
Utworzenie (37 665) (13 931)
Wykorzystanie 6 240 5 101
Rozwiązanie 580 1 221
Inne zmiany 15 030 6
Różnice kursowe z przeliczenia jednostki zagranicznej (9)
Bilans zamknięcia (245 186) (229 362)