Przewiduje się, że działania sektora elektroenergetycznego skoncentrują się na rozwoju źródeł odnawialnych. Będzie to z jednej strony wynikiem wzrostu cen na hurtowym rynku energii, z drugiej strony wynikiem dużego wsparcia dla rozwoju OZE i rosnącej konkurencyjności kosztowej technologii w porównaniu z coraz droższą energetyką konwencjonalną.
Zauważalny, dynamiczny rozwój fotowoltaiki w Polsce związany jest przede wszystkim z konkurencyjnością kosztową technologii i uruchomieniem szeroko zakrojonych programów wsparcia, które znacząco obniżają koszty inwestycji. Nie bez znaczenia jest także możliwość choć częściowego uniezależnienia od rosnących cen energii elektrycznej.
Wiążące krajowe cele OZE na 2020 r. skłoniły Polskę do wprowadzenia systemu zachęt, m.in. dla prosumentów, które skutkują wzrostem zainteresowania tą technologią. Rozwój prosumenckich instalacji fotowoltaicznych jest możliwy m.in. dzięki dofinansowaniu z programów rządowych. Według Polityki Energetycznej Polski (PEP) zakłada się, że moc osiągalna w technologiach PV osiągnie poziom 4,9 GW w 2025 r. W krótkiej perspektywie nastąpi również wzrost mocy zainstalowanych w technologii wiatrowej na lądzie – według założeń PEP, szacowany poziom mocy w wietrze na lądzie w kraju w 2025 r. wyniesie ok. 9,6 GW. Impulsem do dalszego rozwoju energetyki wiatrowej może być nowelizacja ustawy odległościowej (tzw. 10H).
Nowym i perspektywicznym kierunkiem inwestycji są morskie farmy wiatrowe. Zgodnie z deklaracjami inwestorów, produkcja energii elektrycznej z pierwszej farmy wiatrowej w polskiej strefie Morza Bałtyckiego rozpocznie się już w 2025 r. Najbardziej zaawansowane prace prowadzą PGE, PKN Orlen i Polenergia, a warunki przyłączeniowe wydano na 10,6 GW mocy. Według PEP 2040, do 2025 r. moce offshore osiągną poziom 0,7 GW.
Obserwowana w ostatnich latach presja na dekarbonizację energetyki przybiera na sile, co znajduje swoje odzwierciedlenie w regulacjach ukierunkowanych na wzrost wymogów środowiskowych dla bloków węglowych, pogłębiając spadek ich opłacalności ekonomicznej, a w wielu przypadkach skutkując trwałym brakiem rentowności. Skutki pandemii powodują szybszą utratę konkurencyjności źródeł konwencjonalnych niż zakładano i konieczność intensyfikacji działań pozwalających na szybszy rozwój odnawialnych technologii wytwarzania energii elektrycznej. Dodatkowo, zmiana podejścia sektora finansowego do kredytowania tylko zrównoważonych środowiskowo inwestycji, przyspieszy transformację energetyki. Szacunki zawarte w PEP mówią o wycofaniu 2,6 GW mocy z krajowego systemu w latach 2021-2025. Udział poszczególnych źródeł w strukturze wytwórczej kraju ulegnie więc zmianie. Należy jednak podkreślić, że mimo rosnącej liczby instalacji odnawialnych źródeł energii, do 2025 r. węgiel pozostanie dalej podstawowym paliwem w krajowej energetyce.
Ze zmian obserwowanych na europejskim rynku energii i sytuacji rodzimych grup energetycznych można wnioskować, że model biznesowy energetyki będzie ewoluował. Realizowane lub planowane fuzje – zarówno krajowe, jak i europejskie – świadczą o inwestycjach w energetykę firm z branży paliwowej (np. Equinor-Statoil, ORLEN-Energa, PGNiG). Podejmowane są także działania w kierunku przekształcenia modelów biznesowych grup energetycznych, wydzielania energetyki konwencjonalnej do odrębnych podmiotów i koncentracji działalności na OZE, dystrybucji i sprzedaży energii elektrycznej i nowych produktów. Również na rynku polskim należy spodziewać się zmian w zakresie działalności energetyki, w tym zakresie trwają prace nad rządowymi programami dla górnictwa i energetyki węglowej.
W założeniach makroekonomicznych, w najbliższych latach przewiduje się utrzymanie wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną. Mimo spodziewanego spadku energochłonności polskiej gospodarki, ustabilizowania tempa rozwoju gospodarczego oraz poprawy efektywności energetycznej, będzie następował wzrost zużycia energii elektrycznej per capita. Wpłyną na to rozwój elektromobilności oraz upowszechnienie wykorzystania energii elektrycznej, np. do celów grzewczych w związku z przeciwdziałaniem niskiej emisji. Elektryfikacja ogrzewania (połączona ze wzrostem znaczenia ciepła sieciowego) będzie rosła wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej i intensyfikacją działań związanych z ograniczaniem smogu.
W najbliższych latach nie należy się spodziewać rozwoju nowych technologii magazynowania energii do poziomu umożliwiającego ich ekonomiczne wdrażanie w skali systemowej. Impulsem do upowszechnienia i wykorzystywania magazynów energii do celów systemowych mogą być znaczące ograniczenia regulacyjne wykorzystywania paliw kopalnych do produkcji energii elektrycznej i zmienność cen energii spowodowana dużym udziałem źródeł niesterowalnych. Sieci przesyłowe i dystrybucyjne zmieniają swój charakter z tradycyjnego kierunku przepływu energii z elektrowni do sieci przesyłowej, dalej do sieci dystrybucyjnej i klientów na rosnące przepływy w przeciwnym kierunku, czyli z sieci niskich napięć do sieci o napięciu wyższym. Wymusza to podejmowanie działań inwestycyjnych w kierunku opomiarowania sieci z transmisją danych i systemów informatycznych wspierających zarządzanie siecią w celu utrzymania stabilności poprzez sterowanie przepływami (obciążalność elementów sieci), kontroli napięć i mocy zwarciowych. Sieci niskich i średnich napięć wymagają dużych nakładów na modernizację, aby mogły zaabsorbować lawinowo pojawiające się rozproszone instalacje wytwórcze. Sieci dystrybucyjne, w szczególności w obszarach o małej gęstości odbioru, stają się gwarantem stabilności i bezpieczeństwa, a także swoistym „magazynem energii” dla źródeł prosumenckich i pozostałych OZE.