W 2020 r. zaobserwowano w Polsce wzrost zachorowań na COVID-19. W związku z tym, w kraju wprowadzono liczne ograniczenia mające na celu powstrzymanie rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2 wywołującego chorobę COVID-19. Sytuacja ta spowodowała zaburzenia w systemie gospodarczym i administracyjnym w Polsce i na świecie. W efekcie pandemia znacząco ograniczyła aktywność gospodarczą, wpływając na pracę zakładów przemysłowych oraz firm z segmentu małych i średnich przedsiębiorstw. W konsekwencji w średniej i długiej perspektywie należy oczekiwać, iż pandemia będzie w dalszym ciągu wpływać na stan krajowej, europejskiej, jak również globalnej koniunktury, odbijając się negatywnie na wzroście gospodarczym w Polsce w 2021 r. i latach kolejnych.
Sytuacja związana z pandemią COVID-19 w 2020 r. istotnie wpływała na poziom zapotrzebowania na energię elektryczną w KSE i w konsekwencji na wolumeny dystrybucji i sprzedaży energii elektrycznej w Grupie TAURON. W II półroczu 2020 r. wpływ pandemii COVID-19 na krajowe zapotrzebowanie był łagodniejszy niż to miało miejsce w I półroczu 2020 r. Największy spadek zużycia energii elektrycznej w Polsce miał miejsce w II kwartale 2020 r. i wyniósł aż 8,5%, natomiast roczne zużycie energii elektrycznej w kraju spadło o ok. 2,3% w odniesieniu do analogicznego okresu 2019 r.
Zmiany w zapotrzebowaniu na energię elektryczną spowodowały spadek przychodów głównie w obszarze dystrybucji i sprzedaży energii elektrycznej. Grupa TAURON szacuje, iż w zakresie Segmentu Dystrybucja negatywny wpływ pandemii na EBITDA wyniósł 47 876 tys. zł, co wynika z utraty części wolumenu sprzedaży do odbiorców poza gospodarstwami domowymi. W zakresie Segmentu Sprzedaż szacowany negatywny wpływ pandemii na EBITDA wyniósł 77 179 tys. zł, co wynika z utraty marży związanej ze spadkiem sprzedaży energii elektrycznej oraz koniecznością bilansowania pozycji zakupowej.
Obserwowana sytuacja pandemiczna ponadto spowodowała obniżenie produkcji w obszarze wytwarzania konwencjonalnego, a w konsekwencji spadek zapotrzebowania na węgiel kamienny oraz wzrost jego zapasów. W związku z zaistniałą sytuacją podjęto z dostawcami węgla renegocjacje warunków cenowych oraz ilościowych dotyczących jego zakupu.
Celem ograniczenia negatywnego wpływu pandemii na Grupę TAURON w TAURON Wydobycie podpisane zostało porozumienie Zarządu spółki ze stroną społeczną ograniczające czas pracy oraz obniżające wynagrodzenia Zarządu i pracowników spółki o 20% w okresie trzech miesięcy, począwszy od 1 maja 2020 r. Z kolei w spółce TAURON Wytwarzanie porozumienie podpisane pomiędzy Zarządem spółki a stroną społeczną ograniczyło czas pracy i obniżyło wynagrodzenie Zarządu i pracowników spółki o 10% w analogicznym okresie. Powyższe porozumienia pozwoliły zmniejszyć koszty oraz uzyskać środki w ramach rozwiązań zawartych w tarczy antykryzysowej z tytułu obniżonego wymiaru czasu pracy pracowników.
Zaburzenia w aktywności gospodarczej w Polsce spowodowały trudności finansowe u klientów i kontrahentów Grupy TAURON. Sytuację łagodziły działania regulacyjne w zakresie wprowadzenia kolejnych tarcz antykryzysowych, które ukierunkowane były na utrzymanie płynności oraz ochronę miejsc pracy u polskich przedsiębiorców.
W okresie od marca do grudnia 2020 r. zmiany poziomu należności przeterminowanych obserwowano w pierwszych tygodniach rozwoju pandemii. W dalszej części roku należności przeterminowane kształtowały się na zasadniczo stałym poziomie, przy czym obserwowana była zwiększona migracja salda należności do kolejnych okresów przeterminowania.
Celem ograniczenia potencjalnych strat kredytowych stosowane są rozszerzone kryteria zarządzania ryzykiem kredytowym, zintensyfikowany został monitoring należności oraz nastąpiła intensyfikacja działań windykacyjnych.
Wpływ pandemii COVID-19 na odpis na należności w 2020 r. wyniósł 19 628 tys. zł. Pandemia COVID-19 wpłynęła ponadto na konieczność utworzenia dodatkowych odpisów aktualizujących z tytułu oczekiwanych strat kredytowych instrumentów finansowych oraz zmiany wyceny do wartości godziwej udzielonych pożyczek. Wpłynęło to na zwiększenie kosztów operacyjnych Spółki o kwotę 5 020 tys. zł oraz kosztów finansowych o kwotę 50 526 tys. zł.
W zakresie otoczenia rynkowego obserwowana była zwiększona zmienność cen instrumentów towarowych, w szczególności energii elektrycznej oraz uprawnień do emisji CO2, co przekładało się na wzrost wymaganych depozytów zabezpieczających i w konsekwencji na poziom angażowanych w tym celu środków pieniężnych.
W celu poprawy sytuacji płynnościowej Spółka zawarła umowy o limity gwarancyjne pozwalające wnosić do IRGiT wymagane zabezpieczenia w formie niepieniężnej. Spółka skorzystała również z rozwiązania tarczy antykryzysowej poprzez złożenie w IRGiT oświadczenia o poddaniu się egzekucji, obniżając w ten sposób poziom wnoszonych depozytów zarówno w formie pieniężnej, jak i w ustanowionych gwarancjach bankowych (rozwiązanie to, zgodnie z ustawą, wygasło z dniem 30 września 2020 r.).
Celem dalszego ograniczenia ryzyka płynności, Spółka dokonała dopasowania terminów dostaw zawartych kontraktów terminowych na uprawnienia do emisji CO2 do terminów ich umorzenia oraz podjęła decyzję o zawieraniu nowych kontraktów wyłącznie na rynku pozagiełdowym. Wprowadzono również system limitowania wydatków Grupy TAURON.
W zakresie instrumentów finansowych obserwowano osłabienie złotówki oraz spadek stóp procentowych, w tym interwencyjne obniżenie referencyjnej stopy procentowej NBP. Zmiana kursów walutowych wpływa na ponoszone koszty zakupu uprawnień do emisji CO2, a także wycenę zadłużenia Spółki denominowanego w walutach obcych. Z kolei zmiany wysokości stóp procentowych wpływać mogą na koszty wynikające z zawartych umów finansowania opartych o zmienną stopę procentową.
W wyniku pandemii COVID-19 wystąpiły również pewne utrudnienia w realizacji strategicznych projektów inwestycyjnych Grupy TAURON. W przypadku inwestycji budowy bloku o mocy 910 MW w Jaworznie oraz budowy bloku o mocy 450 MW w EC Stalowa Wola występowały one w początkowym okresie pandemii w efekcie wprowadzenia ścisłej kontroli dostępu do infrastruktury i dodatkowych procedur bezpieczeństwa. W odniesieniu do budowy bloku o mocy 910 MW pandemia COVID-19 była jedną z przyczyn zmiany umowy z Konsorcjum Rafako S.A. i Mostostal Warszawa S.A., jak również roszczeń wykonawcy związanych z pracami dodatkowymi, co zostało również przedstawione w nocie 59 Skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy TAURON. W celu zminimalizowania konsekwencji zaistniałych zakłóceń w projektach wszyscy wykonawcy realizujący inwestycje ściśle i na bieżąco współpracują ze spółkami Grupy TAURON odpowiedzialnymi za inwestycje, które monitorują sytuację w projektach i reagują adekwatnie do sytuacji, wykorzystując dostępne narzędzia.
Sytuacja związana z pandemią COVID-19 wpływała również na działalność operacyjną poszczególnych obszarów biznesowych poprzez zwiększoną absencję pracowników oraz wzrost kosztów funkcjonowania wynikających z konieczności spełnienia warunków wynikających z zagrożenia epidemicznego. W tym zakresie Grupa TAURON podjęła szereg działań zapobiegawczych w zakresie organizacyjnym i materialnym mających na celu ochronę pracowników poszczególnych spółek Grupy oraz utrzymanie ciągłości działania infrastruktury krytycznej.
Celem koordynacji prac związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa związanego z zagrożeniem wynikającym z możliwością zachorowania na COVID-19 powołane zostały specjalne zespoły kryzysowe na poziomie Spółki dominującej, jak również poszczególnych spółek zależnych.
Grupa TAURON szacuje, że negatywny wpływ powyższych czynników ryzyka na wynik EBITDA za 2020 r. wyniósł łącznie 144 683 tys. zł.
Grupa TAURON mając świadomość zagrożeń związanych z sytuacją epidemiczną, podejmowała w 2020 r. oraz nadal podejmuje aktywne działania mające na celu minimalizację wpływu bieżącej i spodziewanej sytuacji gospodarczej, jak również zabezpieczenie się przed zdarzeniami o charakterze ekstremalnym. Należy jednak podkreślić, iż sytuacja związana z pandemią COVID-19 jest bardzo zmienna, a przyszłe skutki oraz skala pandemii na chwilę obecną są trudne do precyzyjnego oszacowania. Istotny będzie czas trwania pandemii, jej nasilenie i zasięg, a także wpływ na wzrost gospodarczy w Polsce w krótkim, średnim i długim terminie. Zarząd Spółki, mając świadomość zagrożeń wynikających z pandemii, na bieżąco monitoruje wpływ oraz podejmie wszelkie możliwe kroki, aby złagodzić negatywne skutki oddziaływania pandemii COVID-19 na Grupę TAURON.