Wszystkie grupy energetyczne w Europie dostrzegają zmiany zachodzące w ich otoczeniu. Głównym trendem jest obecnie rozwój odnawialnych źródeł energii. Towarzyszą temu procesowi: dekarbonizacja, elektryfikacja transportu, poprawa efektywności energetycznej, czy decentralizacja wytwarzania oraz poprawa jakości i bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej.
Znajduje to swoje odzwierciedlenie w miksach wytwórczych i mocy zainstalowanej grup energetycznych w Europie.
Porównanie miksu wytwórczego i mocy zainstalowanej dla wybranych, największych grup energetycznych w Europie w 2019 r.
*E.ON- działalność w segmencie dystrybucji i sprzedaży.
Widoczny wzrost mocy zainstalowanej OZE wśród europejskich grup energetycznych - głównie aktywa wiatrowe
Eksportuj do Excela| 2018 | GW | EDF | Engie | E.ON | RWE* | innogy | Uniper | EnBW | Enel | Endesa | Iberdrola | Vattenfall | CEZ | Fartum | PGE | TAURON | Enea | Energa |
| ogółem | 126,5 | 104,3 | 5,3 | 41,7 | 3,6 | 36,6 | 13,4 | 85,6 | 22,7 | 46,7 | 31,1 | 14,8 | 13,7 | 16,2 | 5,0 | 6,3 | 1,3 | |
| OZE | 31,6 | 24,8 | 5,3 | 4,3 | 3,6 | 3,6 | 3,7 | 39,2 | 6,5 | 29,2 | 11,7 | 1,7 | 4,9 | 0,9 | 0,4 | 0,4 | 0,5 | |
| solar | 1,7 | 2,2 | 0,0 | b.d. | 0,0 | – | 0,0 | 2,4 | 0,1 | 0,5 | 0,0 | b.d. | 0,0 | 0,0 | – | 0,0 | 0,0 | |
| wiatr | 8,2 | 5,4 | 5,3 | b.d. | 3,0 | – | 1,1 | 8,2 | 1,7 | 16,1 | 2,6 | b.d. | 0,2 | 0,5 | 0,2 | 0,1 | 0,2 | |
| woda | 21,5 | 16,5 | – | b.d. | 0,5 | 3,6 | 2,5 | 27,8 | 4,7 | 12,6 | 8,9 | b.d. | 4,7 | 0,4 | 0,1 | 0,1 | 0,2 | |
| 2019 | GW | EDF | Engie | E.ON | RWE* | innogy | Uniper | EnBW | Enel | Endesa | Iberdrola | Vattenfall | CEZ | Fartum | PGE | TAURON | Enea | Energa |
| ogółem | 122,3 | 96,8 | – | 43,4 | 3,6 | 34,3 | 13,8 | 84,4 | 23,4 | 52,1 | 30,5 | 14,6 | 14,2 | 17,8 | 5,2 | 6,3 | 1,4 | |
| OZE | 32,3 | 26,9 | – | 10,0 | 3,6 | 3,6 | 4,4 | 42,2 | 7,4 | 32,0 | 12,1 | 1,7 | 5,2 | 1,0 | 0,7 | 0,4 | 0,5 | |
| solar | 1,8 | 2,6 | – | 0,1 | 0,0 | – | 0,0 | 3,1 | 0,4 | 1,0 | 0,0 | b.d. | 0,3 | 0,0 | – | 0,0 | 0,0 | |
| wiatr | 7,8 | 7,4 | – | 8,6 | 3,1 | – | 1,7 | 10,3 | 2,3 | 17,8 | 3,0 | b.d. | 0,2 | 0,6 | 0,4 | 0,1 | 0,2 | |
| woda | 22,5 | 16,3 | – | 1,2 | 0,5 | 3,6 | 2,5 | 27,8 | 4,7 | 13,2 | 8,9 | b.d. | 4,7 | 0,4 | 0,1 | 0,1 | 0,2 |
*Moc zainstalowana RWE na 31.12.2018 r. to moc zainstalowana łącznie z innogy (moc z wyłączeniem innogy wynosiła 36,6 GW, w tym 0,3 GW OZE).
Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów rocznych grup energetycznych z Europy.
Na tle rynku europejskiego polskie grupy energetyczne charakteryzują się dużym udziałem technologii węglowych w mocach wytwórczych. Produkcja energii elektrycznej wśród zaprezentowanych europejskich grup energetycznych jest dużo bardziej zróżnicowana. Jednostki wytwórcze oparte na węglu nie mają w nich decydującego udziału.
W trakcie analizy zainstalowanej mocy na przestrzeni lat 2018-2019 doskonale widać trend inwestycji w odnawialne źródła energii i odwrócenie się od technologii opartych o paliwo węglowe. W 2019 r. na rynku niemieckim miały miejsce zmiany strukturalne wśród głównych spółek energetycznych, w wyniku czego grupa E.ON stała się spółką dystrybucyjno-sprzedażową.
Nasilający się trend związany z inwestycjami w odnawialne źródła wytwórcze i większa koncentracja na kliencie i jego potrzebach, widoczne są w planach i kierunkach strategicznych przedstawionych spółek energetycznych.
Zestawienie planów i kierunków strategicznych wybranych szesnastu największych grup energetycznych w Europie
Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów rocznych przedstawionych grup energetycznych z Europy.
Do zaprezentowanych (za 2018 r.) głównych kierunków strategicznych wśród grup europejskich, należy dopisać te, które zostały mocno podkreślone w sprawozdaniach za 2019 r. Są to: ochrona środowiska, rozwój aktywów nisko- i zeroemisyjnych oraz odejście od wytwarzania energii elektrycznej opartej o paliwo węglowe (obniżenie śladu węglowego) w kierunku osiągnięcia neutralności klimatycznej.
W Europie na 17 przeanalizowanych grup energetycznych 10 deklaruje neutralność klimatyczną. Vattenfall planuje osiągnąć pełną dekarbonizację w 2030 r., Uniper w 2035 r., w 2040 r. cel ten osiągnąć planują CEZ, RWE i E.ON. Ta ostatnia spółka chce osiągnąć neutralność klimatyczną poprzez oferowanie swoim klientom zielonej energii. Kolejne grupy energetyczne: Enel, Endesa, EDF, Iberdrola oraz PGE deklarują neutralność klimatyczną w 2050 r.
Obok rozwoju odnawialnych źródeł energii, dużej dynamiki nabiera działalność związana z unowocześnieniem infrastruktury energetycznej poprzez digitalizację i inteligentne opomiarowanie. Często spotykaną praktyką jest obecnie powiązanie inwestycji w OZE z umowami PPA (tj. Power Purchase Agreements). Działalność spółek koncentrować się będzie wokół klienta i jego potrzeb oraz wokół elektromobilności. Wraz ze wzrostem podaży odnawialnych źródeł energii, w tym także małych instalacji prosumenckich, większego znaczenia nabiera magazynowanie energii elektrycznej.
Grupa TAURON dostrzega trendy w sektorze elektroenergetycznym i podejmuje aktywne działania we wszystkich przedstawionych obszarach, zmieniając się i koncentrując na wyzwaniach tzw. energetyki jutra, co miało już swoje odzwierciedlenie w Aktualizacji Kierunków Strategicznych ogłoszonej w maju 2019 r., określonej jako Zielony Zwrot TAURONA.
ROZWÓJ ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII – DEKLARACJE SPÓŁEK ENERGETYCZNYCH
Wraz ze zmieniającym się otoczeniem, spółki energetyczne aktualizują swoje plany i cele strategiczne. Poniżej zaprezentowano deklaracje europejskich przedsiębiorstw sektora elektroenergetycznego, dotyczące rozwoju OZE.
Deklaracje europejskich przedsiębiorstw sektora elektroenergetycznego w Europie dotyczące inwestycji w nowe moce wytwórcze oparte na aktywach OZE
Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów rocznych przedstawionych grup energetycznych.
W 2018 r. spośród przedstawionych spółek energetycznych największą moc zainstalowaną w OZE (39,2 GW) miała włoska spółka Enel. W swoich planach strategicznych zakłada ona przeznaczenie 38% nakładów inwestycyjnych w latach 2019-2021 na inwestycje w OZE (to 10,6 mld EUR). Grupa z drugim największym poziomem mocy zainstalowanej w OZE (32,6 GW) to francuski EDF. Do 2030 r. planuje on zwiększyć moc zainstalowaną aktywów zielonych do 50 GW. Grupa ENGiE, będąca drugą spółką działającą we Francji, planuje w latach 2019-2021 wzrost mocy o 9 GW (z 24,8 GW w 2018 r. do 33,8 GW w 2021 r.) i docelowo rozwój OZE do poziomu 48 GW mocy zainstalowanej w 2025 r. Iberdrola, spółka energetyczna działająca głównie w Hiszpanii, planuje rozwój mocy OZE z 29 GW w 2018 r. do 38 GW w 2022 r. Szwedzki Vattenfall deklaruje kolejne 2,3 GW mocy zainstalowanej OZE do 2020 r. Endesa, hiszpańska grupa energetyczna, w 2018 r. posiadała 6,5 GW mocy zainstalowanej w OZE. Jej plany przewidują zwiększenie mocy w aktywach wiatrowych i fotowoltaicznych do 10 GW w 2022 r. Do 2050 r. grupa chciałaby produkować 100% energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii. RWE, spółka działająca na rynku niemieckim, po przejęciu nowych aktywów OZE, które miało miejsce w 2019 r., zaktualizowała swoje kierunki strategiczne. Firma ta chce być na trzeciej pozycji w Europie pod względem mocy zainstalowanej w OZE. W związku z tym zadeklarowała rozwój swojej bazy wytwórczej OZE o 2-3 GW rocznie.
Biorąc pod uwagę deklaracje, szacuje się, że w 2030 r. spółka RWE będzie posiadała min. 26 GW mocy w zielonych aktywach. Spółka innogy planuje 7 GW mocy zainstalowanej w OZE do 2025 r. Kolejna z niemieckich grup energetycznych, spółka EnBW zadeklarowała do 2025 r. wzrost do ok. 7,2 GW mocy w aktywach odnawialnych. Spółka Uniper w 2018 r. posiadała 3,6 GW mocy zainstalowanej w OZE i jest jedną ze spółek, które nie deklarują wprost wzrostu mocy w źródłach odnawialnych, natomiast zakomunikowała stopniowe odejście od węgla i obniżenie śladu węglowego, a docelowo neutralność klimatyczną w 2035 r. Spółka CEZ planuje zwiększyć moc swoich zielonych aktywów do 2,1 GW do 2025 r. z posiadanych 1,7 GW w 2018 r. Grupa FORTUM w swoich planach zakłada wzrost mocy zainstalowanej w energetyce wiatrowej i fotowoltaice.
Na rynku krajowym największą moc zainstalowaną w OZE w 2018 r. posiadała PGE, tj. 2,2 GW. Grupa dąży do zmniejszenia oddziaływania na środowisko naturalne i obniżenia emisyjności wytwarzania poprzez m.in. rozbudowę portfela OZE. Działania grupy w zakresie OZE koncentrują się głównie na budowie morskich farm wiatrowych, farm fotowoltaicznych i lądowych farm wiatrowych. Ambicją PGE jest osiągnięcie 8 GW mocy zainstalowanej OZE, w tym 2,5 GW mocy w offshorowych elektrowniach wiatrowych do 2030 r. W 2035 r. grupa planuje mieć 10 GW mocy w odnawialnych źródłach energii, a w 2050 r. zakłada osiągnięcie neutralności klimatycznej. Według nowego planu strategicznego z 2019 r. Enea zamierza zwiększyć moc zainstalowaną OZE do 2,5 GW w 2030 r. i 3,5 GW do 2035 r. Grupa Energa w I poł. 2020 r. została włączona w strukturę grupy paliwowo-energetycznej PKN ORLEN. Strategiczną inwestycją Grupy ORLEN w energetyce jest budowa morskich farm wiatrowych na Bałtyku o mocy 1,7 GW do 2030 r. W zakresie lądowych farm wiatrowych i instalacji fotowoltaicznych Grupa ORLEN planuje osiągnąć łączną moc zainstalowaną 0,8 GW w 2030 r. Łączna moc aktywów OZE Grupy ORLEN do 2030 r. wyniesie ponad 2,5 GW. Grupa zakłada osiągnięcie neutralności emisyjnej do 2050 r.
Grupa TAURON w Aktualizacji Kierunków Strategicznych zadeklarowała do 2025 r. wzrost mocy zainstalowanej w aktywach nisko- i zeroemisyjnych do 1,6 GW, a do 2030 r. do 3 GW. Grupa rozpatruje także zaangażowanie inwestycyjne w offshorową energetykę wiatrową.
REDUKCJA EMISJI CO2 – DEKLARACJE GRUP ENERGETYCZNYCH
Spółki sektora energetycznego w swoich deklaracjach strategicznych dostosowują jednostki wytwórcze do wymogów związanych z dekarbonizacją i przejściem na zeroemisyjne wytwarzanie energii elektrycznej.
Deklaracje europejskich przedsiębiorstw energetycznych dotyczące redukcji emisyjności CO2 do 2035 r.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów rocznych i prezentacji grup energetycznych.
Wśród europejskich grup energetycznych najambitniejsze plany ma Grupa Endesa, która do 2050 r. postawiła sobie za cel 100% produkcji energii elektrycznej przy zerowej emisji. W związku z tym grupa do końca 2030 r. planuje zredukować emisję jednostkową CO2 o 67% (w porównaniu z poziomem z 2018 r.). Kolejną grupą, która planuje wysoką redukcję emisyjności, jest Enel – o 66% w 2030 r.
RWE planuje spadek emisyjności o 54% w 2030 r., a w 2040 r. pełną dekarbonizację portfela aktywów wytwórczych. Grupa EDF postawiła sobie za cel osiągnięcie poziomu zeroemisyjności do 2050 r., planując redukcję emisyjności o 47% w 2030 r.
Wśród polskich grup energetycznych do 2030 r. Grupa TAURON planuje obniżyć emisyjność o 50%, PGE zadeklarowała obniżenie emisji jednostkowej CO2 o 68%, a Enea o 30%. Grupa ORLEN zakłada do 2030 r. spadek emisyjności w energetyce o 33% (względem 2020 r.).
